Rodzaje ścian w projekcie budowlanym
Z technologicznego punktu widzenia rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje ścian: jedno-, dwu- i trójwarstwowe. Najstarsze są ściany jednowarstwowe. Dawniej wznoszono je z różnych materiałów: kamieni, drewna, cementu, cegły. Ściana zrobiona z jednego materiału zarówno przenosiła obciążenia, jak i wypełniała wszystkie funkcje izolacyjne. Gdy z potem zaczęły rosnąć oczekiwania co do izolacyjności cieplnej, okazało się, że bardzo ciepła ściana w tanie projekty domów zrobiona z tradycyjnych materiałów musiałaby być bardzo duża, czyli ciężka i droga. Zaczęto więc budować inaczej: z materiału wytrzymałego, ale ciężkiego wykonywano ścianę nośną, a materiałem lekkim i dobrze izolującym ocieplano ją, najczęściej od zewnątrz. Aby ochronić warstwę architekci zewnętrzną przed deszczem, śniegiem i mrozem, osłaniano ją cieńszą ścianką elewacyjną. Tak zbudowane ściany nazywamy trójwarstwowymi. Warstwą elewacyjną w ścianach trójwarstwowych jest zazwyczaj cegła klinkierowa lub silikatowa. Ściany trójwarstwowe budujemy w projektach domów.
Wprowadzenie nowoczesnych materiałów – lekkich i o dobrych parametrach cieplnych – pozwoliło na powrót do budowy ścian jednowarstwowych. Grubość współczesnych ścian jednowarstwowych dochodzi do 50 cm zobacz projekty budowlane.
Ściany murowane buduje się także z dwóch warstw. Stało się to możliwe od kiedy pojawienia się tynków cienkowarstwowych, dzięki którym można było zaprzestać z murowanej warstwy elewacyjnej, osłaniającej izolację cieplną. Takie ściany są obecnie najpopularniejsze. Ściany różnią się liczbą warstw i tworzywami, których używa się do ich budowy. Warstwa nośna, czyli mur może być budowana z:
* Betonu komórkowego. Ma porowatą strukturę zapewniającą dobre właściwości ciepłochronne. Jest lekki i miękki, dzięki czemu łatwo się go obrabia. Boki bloczków mogą być profilowane, co pozwala je łączyć bez zaprawy w spoinie pionowej. Ścianę jednowarstwowa montuje się z bloczków grubości od 30 cm (ale tylko odmiany 400) do 42 cm lub z bloków modułowych. Najlepsze są ściany z bloczków grubości 36 cm odmiany 400 i 500. Ścianę dwuwarstwową wznosi się zazwyczaj z bloczków grubości 24 cm odmiany 500 lub 600.
* Ceramiki tradycyjnej. Ma małą izolacyjność cieplną, więc nadaje się tylko na ściany dwuwarstwowe. Tworzy się je z cegły kratówki oraz pustaków, maja grubość 18,8-28,8 cm. Nieduże rozmiary zwykłych pustaków sprawiają, że muruje się z nich gorzej niż z dużych elementów.
* Ceramiki poryzowanej, dzięki zamkniętym mikroskopijnym porom wypełnionym powietrzem elementy są ciepłe i dlatego można z nich budować ściany jednowarstwowe. Wykorzystuje się wówczas pustaki grubości 38-50 cm. Cieńsze – grubości 25 cm – nadają się jedynie na ściany dwuwarstwowe, bo wymagają ocieplenia. Pustaki maja boki nieprofilowane lub wyprofilowane na wpust i wypust lub kieszeń.
* Keramzytobetonu. Porowatej strukturze zawdzięcza dobra izolacyjność termiczną, co pozwala budować z niego ściany jednowarstwowe. Najpopularniejsze są pustaki 36,5 cm. Z myślą o budowie takich ścian produkuje się wkładkę termoizolacyjną. Ściany dwuwarstwowe buduje się z pustaków grubości 24 cm.
* Silikatów. Nie mają dobrej izolacyjności termicznej, dlatego można z nich budować tylko ściany dwuwarstwowe. Muruje się je z bloczków 18-25 cm. Dzięki dokładnym wymiarom można murować je także na cienką spoinę, a dzięki wyprofilowanym bokom – zaprawa wypełniać jedynie spoiny poziome.
* innych materiałów. Pustaki betonowe, pustaki żużlowe, prefabrykaty wielkopłytowe, bloczki gipsowe nadają się tylko na ściany dwuwarstwowe.
Nowoczesne ściany jednowarstwowe w projekcie
Cegły. Używa się je do wznoszenia warstw nośnych ścian dwu- i trójwarstwowych oraz osłony elewacyjnej ściany trójwarstwowej. Małe rozmiary (przeważnie 6,5 x 12 x 25 cm) sprawiają, że murowanie z nich jest dosyć trudne, ale można wybudować niemal wszystko – nie tylko ściany, lecz również słupy, sklepienia i nadproża łukowe.
Bloczki. Używa się je do wznoszenia nośników nośnych wszystkich rodzajów ścian. Jeśli chcemy murować z nich elewacyjną warstwę ściany trójwarstwowej, trzeba wybrać te o małej grubości. Bloczki są większe i ważą więcej od cegieł. Lepiej się z nich buduje. Są produkowane z lekkich materiałów. Jeżeli mają powierzchnie boczne wyprofilowane we wypusty i w wypusty, łatwiej jest je łączyć i nie trzeba robić spoin pionowych.
Pustaki. Można z nich murować wszystkie murowane warstwy ścian. To elementy z otworami. Duża powierzchnia otworów sprawia, że pustaki nawet przy dość dużych wymiarach nie są zbyt ciężkie – z reguły nie ważą więcej niż 20 kg.
Jednowarstwowe
• są zbudowane z jednej warstwy murowanej i warstwy wykańczającej – tynku zewnętrznego lub oblicówki;
• można je wymurować tylko z materiałów, które maja własności termoizolacyjne: betonu komórkowego, ceramiki poryzowanej, pustaków keramzytobetonowych;
• nie wymagają dodatkowego ocieplenia – termoizolacyjność ściany zapewnia jej materiał murowany;
• są grubsze niż ściany dwuwarstwowe;
• można je szybko murować, ponieważ elementy są duże. Prace trzeba prowadzić ostrożnie, gdyż materiały maja mniejszą odporność mechaniczną. Ewentualne ubytki można wypełniać zaprawą termoizolacyjną;
• ponieważ elementy maja po bokach wpusty i wypusty lub kieszenie, można je łączyć tylko na poziome spoiny. Wymagają więc mniej pracy przy spoinowaniu i zużywa się mniej zaprawy. Skraca się też czas inwestycji;
• ściany murowane na cienkie spoiny wymagają bardzo dokładnego wykonawstwa – niedokładności mogą być podstawą powstawania mostków termicznych. Ściana murowana na grubej zaprawie ciepłochronnej jest bardziej tolerancyjna na błędy murowania i tynkowania;
• wymagają szerszych fundamentów niż ściany dwuwarstwowe;
• nadproża, wieńce, filary, słupki ścianki kolankowej nie mogą być bez docieplenia – jeśli się o tym zapomni, w tych miejscach mogą powstać mostki termiczne.
Idealne ściany jednowarstwowe
• nie muszą być docieplane – materiały przeznaczone na takie ściany mają budowę zapewniającą im dobre parametry termoizolacyjne. Według normy współczynnik przenikania ciepła ścian nie może przekraczać 0,5 W/(m2.K), a użycie dobrej zaprawy obniża jeszcze tę wartość (czyli ściany są cieplejsze);
• szybko się je stawia – duże rozmiary elementów i brak konieczności wykonywania warstwy ocieplenia sprawiają, że inwestycja szybko się posuwa, a w domu można zamieszkać nawet bez wykańczania elewacji;
• są paroprzepuszczalne – zrobione z naturalnych tworzyw. Pustaki i bloczki zapewniają swobodne odprowadzanie pary wodnej pochodzącej z wnętrza domu na zewnątrz, nie pozwalając na jej gromadzenie się w strukturze ściany. Dzięki temu w domu panuje dobry mikroklimat – pod warunkiem że również do obustronnego wykończenia ścian zastosowano materiały paroprzepuszczalne.
Artykuł powstał we współpracy z firmą budowlaną z Katowic.
